قبل از خرید هرگونه دستگاه تصفیه آب خانگی حتما به سوالات زیر توجه کنید:

۱) آیا کیفیت آب مصرفی شما آنقدر پایین هست که نیاز به این گونه دستگاه ها باشد؟

۲) بهترین و مطمئن ترین روش تصفیه آب چه سیستمی است؟

۳) بهترین و مطمئن ترین مارک و برند بازار چیست؟

۴) کدام مارک و برند هم دارای کیفیت خوب هم قیمت مناسب است؟

۵) فروشگاه عرضه کننده محصول چقدر نسبت به تعهدات خود پایبند است؟

۶) تفاوت بین مدل های مختلف از یک مارک چیست؟
اگر در منطقه ای سکونت دارید که آب دارای کیفیت مطلوب است نیازی به هزینه اضافی برای خرید این گونه دستگاه ها نیست.

از نشانه های آب بی کیفیت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

طعم یا بوی نامطلوب

ایجاد رسوب در دیواره سماور یا کتری

ایجاد رسوب در کولر های آبی

احساس سنگینی پس از نوشیدن آب

کاهش بارندگی در منطقه سکونت شما و درنتیجه تامین آب شرب شهر از سفره های زیر زمینی و چاه ها ( در مناطق شهری معمولا سفره های

آب زیرزمینی بوسیله فاضلاب های شهری آلوده می شوند)

خشکی پوست و یا شکنندگی موی سر
اما دقت کنید که آب ناسالم صرفا دارای طعم و بوی بد نیست. مواد شیمیایی و سمی بسیاری وجود دارند که بدون هیچ طعم و بویی در آب حل

شده و به سلامتی شما آسیب می رسانند.روش دقیق پی بردن به میزان آلودگی و املاح آب استفاده از دستگاه «تی دی اس متر» و یا

دستگاه «الکترولیز آب» و یا ارسال نمونه ای از آب به آزمایشگاه است.
پس از اینکه احساس کردید در منطقه ای سکونت دارید که آب شرب آن منطقه کیفیت مطلوب را ندارد و تصمیم به خرید دستگاه تصفیه آب نمودید،

حالا نوبت آن رسیده که روش یا سیستم تصفیه ی مناسب برای تصفیه آب مصرفی خودتان را انتخاب کنید. حتما در این انتخاب دقت لازم را مبذول

فرمایید، چراکه آب، مستقیما با سلامت شما و خانواده شما در ارتباط است.
تعریف علمی تصفیه آب:

تصفیه آب (به انگلیسی: Water purification)، به فرایندهایی گفته می‌شود که طی آن مواد شیمیایی نامطلوب، آلاینده‌های بیولوژیکی، جامدات

معلق و گازها از آب آلوده حذف می‌شوند، تا برای آشامیدن یا مصرف کشاورزی آماده گردد.

فرآیند های تصفیه آب را می توان به دو بخش کلی فرآیندهای فیزیکی و فرآیند های شیمیایی تقسیم کرد:

فرآیند های فیزیکی: مهم ترین آنها عبارت اند از : فیلتراسیون، تهنشینی، تقطیر و اسمز معکوس (RO)

فرآیندهای شیمیایی: مهم ترین آنها عبارت اند از: کلرزنی، اذن زنی، دفلوکولانت، استفاده از تابش الکترومغناطیسی مانند اشعه ماوراء بنفش.
دستگاه های تصفیه آب خانگی موجود در بازار بدون استثنا از یکی از روش های زیر و یا بصورت ترکیبی از چند روش زیر در کنار هم برای تصفیه آب

بهره می برند. این روش ها عبارت اند از:

۱)فیلتراسیون ۲)اسمز معکوس ۳)اشعه ی ماورا بنفش

این سه روش جزء کم خطر ترین و سالمترین روش های تصفیه محسوب می شوند زیرا هیچ گونه ماده ی اضافی و شیمیایی به آب نمی افزایند، و

بدون هیچ گونه عوارض جانبی آب را تصفیه می کنند.
« فیلتراسیون(به انگلیسی: Filtration) »

یک فرآیند مکانیکی یا فیزیکی است که طی آن مواد معلق جامد از سیال (مایع یا گاز) جداسازی می‌شوند. اساس جداسازی در این روش اختلاف در

اندازه ذرات جامد و سیال و استفاده از نیروی خارجی برای عبور مواد از یک غشاء نیمه تراوا است. اولترافیلتراسیون و اسمز معکوس دو نمونه از

روش‌های مبتنی بر استفاده از فیلترها هستند

آپلود عکس
« اسمز معکوس »

در بین روش های تصفیه، روش اسمز معکوس (reverse osmosis) کارا ترین و مطمئن ترین روش می باشد. در این روش با حداقل مصرف انرژی و

بدون افزودن هیچ گونه مواد اضافی به آب،عمل تصفیه انجام شده و حداکثر مواد شیمیایی و سمی و طیف وسیعی از ناخالصی ها که شامل انگلها

باکتری ها و ویروس ها می باشد از آب حذف می شوند. آب پس از عبور از سه مرحله (فیلتر های الیافی، کربن گرانول و کربن بلاک) وارد ممبران

میشود. ممبران دارای ساختاری نیمه تراوا است که اجازه عبور ذرات بزرگ تر از ۰/۰۰۰۱ میکرون را نمی دهد، در نتیجه ذراتی به کوچکی ویروسها

نیز که قطری حدود ۰/۰۲ میکرون دارند هم نمی توانند از این غشا عبور کنند. واضح است که کیفیت ممبران ارتباط مستقیم با کیفیت آب خروجی

خواهد داشت و استفاده از ممبران های بی کیفیت و ارزان قیمت نمیتواند آب را در حد مطلوب تصفیه کند. یک ممبران با کیفیت عالی می تواند تا

حدود ۹۹ درصد از آلاینده ها را از آب حذف کند.

آپلود عکس
« اشعه ی ماورای بنفش (UV) »

عملکرد اشعه ی ماورای بنفش در از بین بردن میکروارگانیسم ها به این صورت است که فوتونهای پر انرژی فرا بنفش توسط DNA میکرو ارگانیسم ها

جذب می­ شود که با ترکیب شدن فوتونها با DNA، بافت میکروارگانیسم متلاشی می­گردد. در این روش بدون تغییر در طعم و بو و خواص شیمیایی و

فیزیکی آب، میکرو ارگانیسم های مقاوم در برابر کلر از بین می رود. لازم به ذکر است که این روش توانایی حذف مواد شیمیایی مضر برای بدن را ندارد

و باید بعنوان یک روش مکمل در کنار روشهای فیلتراسیون و اسمز معکوس بکار گرفته شود.
در انتخاب مارک دستگاه به موارد زیر دقت کنید:

_ کیفیت فیلترها و قطعات به کار رفته در دستگاه

_ پایین بودن هزینه تعمیر و نگهداری دستگاه (در دسترس بودن و ارزان بودن فیلترها)

_ قیمت مناسب نسبت به رقبا

_ خدمات پس از فروش

حالا نوبت به انتخاب مدل دستگاه می رسد. تفاوت بین مدل های مختلف ناشی از سه فاکتور زیر می باشد:

۱)تفاوت در روش و سیستم تصفیه:

اگر دستگاه مدنظرشما از سیستم اسمزمعکوس (RO) برای تصفیه آب استفاده نکند (فاقد ممبران و پمپ باشد) قیمت بسیار پایین تری نسبت به

دستگاه های RO دارد (زیر دویست هزار تومان). حتما به این نکته توجه فرمایید که فریب تعداد مراحل تصفیه را نخورید. دستگاه هایی در بازار هستند

که تحت عنوان پنج مرحله یا شش مرحله با قیمت پایین عرضه می شوند که از سیستم RO استفاده نمیکنند. از نشانه های دستگاه RO داشتن

ممبران و پمپ و مخزن ذخیره می باشد.
۲) تفاوت در تعداد مراحل تصفیه:

بعد از اطمینان از وجود سیستم اسمز معکوس در دستگاه به سراغ تعداد مراحل تصفیه بروید.

دستگاه پنج مرحله: در این مدل علاوه بر چهار فیلتری که در بخش اسمز معکوس درباره آن ها صحبت شد، یک فیلتر اضافه (مرحله پنج یا فیلتر

پست کربن) برای از بین بردن طعم و بوی نامطلوب آب در نظر گرفته شده است.

دستگاه شش مرحله: در این مدل علاوه بر پنج فیلتر موجود در دستگاه پنج مرحله، فیلتری دیگر با نام فیلتر معدنی ساز (mineral) نیز به دستگاه

افزوده شده تا مواد معدنی مورد نیاز بدن را به آب بیافزاید.

دستگاه هفت مرحله: معمولا از دو مدل فیلتر برای مرحله هفتم استفاده می شود. در مدل اول از فیلتری با نام UV که مولد اشعه ی ماورای بنفش است بعنوان آخرین مرحله به دستگاه اضافه می شود. این فیلتر آلودگی های میکروبی که جا مانده اند را از بین می برد. باتوجه به اینکه آب شرب شهر ها قبلا در تصفیه خانه ها کلرزنی میشود در مصارف شهری نیازی به این نوع فیلتر نیست و ممبران به تنهایی می تواند آلودگی های میکروبی را از بین ببرد.
در نوع دوم فیلتری به نام فیلتر قلیایی کننده آب به دستگاه اضافه می شود تا خواص آب قلیایی را به آب مصرفی اضافه کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر راجع به این نوع فیلتر و خواص آب قلیایی اینجا کلیک کنید.
۳) تفاوت در امکانات جانبی دستگاه:

برخی شرکت ها امکانات یا به اصطلاح آپشن هایی را روی دستگاه های خود پیاده می کنند که باعث تفاوت در بین آنها می شود برای مثال:

وجود فشارسنج – وجود شیر برقی- وجود شیر تنظیم سختی و املاح آب – استفاده از شیر برداشت فانتزی(اهرمی) – استفاه از شاسی پایه دار

– پوشش پلاستیکی دستگاه

امروزه کشور تایوان در زمینه دستگاه تصفیه آب یکی از کشورهای پیشرو و نوآور بوده و دارای شرکت های بزرگی می باشد که در زمینه تصفیه آب فعالیت می نمایند. از آنجا که تکنولوژی ساخت دستگاه تصفیه آب در کشور تایوان از آمریکا در دهه گذشته وارد شده است کیفیت دستگاه های تولیدی در این کشور معمولا تحت لیسانس شرکت های آمریکایی و معتبر بوده که این نشان دهنده بالا بودن کیفیت دستگاه های تصفیه آب تولید شده در این کشور می باشد.

وسیع بودن تنوع طرح در ساخت دستگاه تصفیه آب خانگی و نیمه صنعتی جوابگوی نیاز خانواده ها و نیز مشاغل مختلف بوده است

taiwan-household-water-filtration2

دستگاه های تولیدی در کشور تایوان به دلیل کیفیت بالا اکثرا تمامی گواهی نامه های ضروری که باید یک دستگاه تصفیه آب دارا باشد را داشته تا آنجا که شرکت های تولید کننده دستگاه تصفیه آب در این کشور علاوه بر کشور های آسیایی دارای نمایندگی در کشورهای اروپایی و آمریکایی می باشند که این نشان از معتبر بودن این شرکت ها در این زمینه و نیز مقبولیت تولیدات آن ها در سراسر جهان می باشد

یکی دیگر از مزایای تصفیه آب خانگی تایوانی علاوه بر کیفیت بالای آن پایین بودن قیمت دستگاه های تایوانی نسبت به دستگاه های مشابه در دیگر کشور های سازنده تصفیه آب می باشد. پایین بودن قیمت این دستگاه ها نسبت به دیگر سازندگان دستگاه تصفیه آب خانگی به دلیل ارزان بودن نیروی کار در این کشور نسبت به سایر کشور ها می باشد که باعث برتری تولیدات این کشور شده است.

taiwan-household-water-filtration1
شرکت پیوریکام

از معتبر ترین و بزرگترین شرکت های تولید کننده دستگاه تصفیه آب در کشور تایوان که هم از نظر کیفیت قطعات، فیلتر تصفیه آب و هم از نظر قیمت به سایر شرکت های تایوانی برتری دارد شرکت پیوریکام می باشد که دارای تمامی گواهی نامه های ضروری دستگاه تصفیه آب بوده و نیز در اروپا و آمریکا نمایندگی فعال دارد .

کیفیت بالای قطعات بکار رفته اعم از فیلتر دستگاه تصفیه آب ، هوزینگ ها ، پمپ ، مخزن ، شیر برداشت ، سوئیچ های فشار بالا و پایین و همچنین خط تولید کاملا مکانیزه و بهداشتی از نقاط قوت شرکت پیوریکام نسبت به سایر شرکت ها می باشد.

دستگاه های تولید شده در این شرکت تحت لیسانس آمریکا بوده و تولیدات آن با نام های مختلفی چون پیوریکام ، پیوریتک و Ck در ایران و سایر کشور ها شناخته شده می باشد.

تردید دارند؛ فروشندگانی که قاعدتا باید با آب‌وتاب و هر ترفندی که در آستین دارند مشتری را راضی به خرید دستگاه‌های تصفیه هوا یا به‌قول خودشان «دستگاه‌های کاهش آلودگی هوا» کنند، نمی‌دانند در برابر مشتریانی که با چشمان متعجب از آنها چندین و چندبار می‌پرسند «واقعا تاثیری هم در کاهش آلودگی هوا دارد؟» چه بگویند.

تبلیغات درباره دستگاه‌های تصفیه هوا طیف گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد؛ از کاهش مشکل خروپف در خواب تا قابلیت جذب گازهای سمی هوا. «هاشمی» فروشنده‌ای است که اعتراف می‌کند هیچ‌کدام از دستگاه‌های تصفیه هوا کمکی در کاهش آلودگی هوا نمی‌کنند. او با خنده می‌گوید: «کاسب باید جنسش را بفروشد اما شنونده باید عاقل باشد.» با این حال، اقرار می‌کند خودش هم از آن دسته فروشندگانی است که اغلب ترکیب «کاهش آلودگی هوا» را هم به دیگر فواید دستگاه‌های تصفیه هوا می‌چسباند تا مشتری بیشتری جذب کند. او تاکید می‌کند با وجود اینکه ممکن است این دستگاه‌ها آلودگی هوا را از بین نبرند اما هوای محیط را قابل‌تحمل‌تر خواهند کرد. می‌گوید مشتریانش از این دستگاه‌ها راضی هستند. دو کلمه آخر را ضعیف ادا می‌کند. انگار خودش هم به حرفی که می‌زند باور ندارد. بعد اما اضافه می‌کند: «حداقل هوای محیط را که عوض می‌کنند. این هم خودش کاری است. مثل هود آشپزخانه.»

«هاشمی» درباره نحوه کار دستگاه‌های تصفیه هوا می‌گوید: «از این دستگاه‌ها مدل‌های مختلفی در بازار وجود دارد. هم ایرانی و هم خارجی. همه اینها فیلترهایی دارند که به‌وسیله این فیلترها هم هوا تصفیه می‌شود و هم آلودگی هوا از بین می‌رود.» این فیلترها اسامی متفاوتی دارند و هرکدام هم، کار مخصوصی را انجام می‌دهند، مثلا پیش‌فیلتر در جذب ذرات از قبیل پرز فرش و پرده، مو و پر حیوانات و گردوخاک هوا موثر است. همچنین فیلتر پلاسما کار جذب الکتریکی ذرات آلرژی‌زا و دوده هوا با استفاده از تکنولوژی نانو، فیلتر کربن کار جذب بوها و گازهای سمی از قبیل بوی سیگار و مونواکسیدکربن، فیلتر هپا کار جذب کلیه ذرات معلق آلرژی‌زا تا ۰/۱ میکرون و آلاینده‌های مضر هوا از قبیل ویروس‌ها، باکتری‌ها، گرده‌های حساسیت‌زای گیاهان، مو و پر حیوانات تا ۹۹درصد و لامپ یو وی کار ازبین‌بردن ویروس‌ها (آنفلوآنزای خوکی) و باکتری‌های هوازی و استریل هوای خروجی را انجام می‌دهند.

مدیر فروش یک فروشگاه آنلاین به «شرق» می‌گوید: «از برندهای مختلفی دستگاه تصفیه هوا داریم. بستگی دارد که شما برای چه کاری بخواهید؟» اینطور که آقای مدیر توضیح می‌دهد، دستگاه‌های آنها ساخت کشورهای سوییس، کانادا و کره است. در این فروشگاه محصولات شامل دستگاه تصفیه هوای اتاق‌خواب، اتومبیل، یخچال، شخصی، فضای ۲۵، ۴۰، ۶۰، ۸۰ و ۱۵۰متری می‌شود، به‌طور مثال دستگاه تصفیه هوای شخصی، دستگاه کوچکی است که می‌توان آن را به گردن آویخت. این دستگاه در دو قیمت ۳۱هزارتومان و ۷۵هزارتومان به فروش می‌رسد. از طرف دیگر، یک دستگاه تصفیه هوای «نئوتک» محصول کانادا و مناسب یک فضای ۱۲متری، ۹۰هزارتومان و دستگاهی دیگر از همین مارک برای فضای ۱۵۰متری، یک‌میلیون‌و۸۵۰هزارتومان قیمت دارد. مدیر فروش در توضیح این دستگاه می‌گوید که قادر است در عرض ۱۵دقیقه هوای محیط را تصفیه کند.

آقای «هاشمی» فروشنده محصولات لوازم‌خانگی، یک دستگاه دایره‌ای شکل ۱۸۷گرمی را نشان می‌دهد و می‌گوید: «قیمتش ۲۹۰هزارتومان است و به درد یک فضای ۱۵ تا ۲۰متری می‌خورد. هم فیلتر هپا دارد و هم فیلتر کربن و هم… » توضیحات بعدی‌اش کمتر به گوش مشتری می‌رسد؛ توضیح اینکه مثلا ذرات معلق و قارچ‌ها و میکروب‌ها و گازهای سمی را جذب و هوا را میکروب‌زدایی و استریل می‌کند. همه اینها توضیحاتی است که بیشتر به درد بروشورهای تبلیغاتی می‌خورد نه یک شهروند ناآشنا به ذرات تشکیل‌دهنده هوای آلوده و مرگباری که هرروز در سطح شهر و حتی خانه خودش تنفس می‌کند.

هرکدام از این توضیحات بارها برای هر محصول دیگری هم تکرار می‌شود. آقای هاشمی می‌گوید قیمت‌ها بر اساس مارک و وزن دستگاه و مقدار فضایی که پوشش می‌دهد و حتی رنگ آنها، متفاوت است. دستگاه تصفیه هوای سامسونگ در دو قیمت ۹۸۰هزارتومان و همچنین یک‌میلیون‌و۴۵۰هزارتومان به فروش می‌رسد. اولی مناسب فضای ۳۸متری با وزن ۱۰کیلوگرم و دومی مناسب فضای ۵۰متری با وزن ۱۴کیلوگرم موجود است. دستگاه هوای نئوتک ساخت کشور کانادا و مناسب فضای ۸۰متری با وزنی تقریبا شش‌کیلو، به قیمت یک‌میلیون‌تومان در بازار وجود دارد. از همین مارک و برای یک فضای ۶۰متری، قیمت دستگاه ۷۰۰هزارتومان است. دستگاهی برای فضای ۲۲متری با وزن یک‌کیلویی تنها ۳۰۰هزارتومان هزینه دارد. دستگاه تصفیه هوای پاناسونیک هم در دو قیمت یک‌میلیون‌و۵۰۰هزارتومان برای فضای ۴۰متری و یک‌میلیون‌تومان برای فضای ۲۶متری به فروش می‌رسد. قیمت‌های دستگاه‌های ال‌جی تنوع بیشتری دارد. این دستگاه‌ها از ۳۰۰هزارتومان تا دومیلیون‌و۵۰۰هزارتومان قیمت دارند.

کارشناسان هیچ‌کدام از این دستگاه‌ها را تایید نمی‌کنند و به شهروندان هم توصیه می‌کنند که فریب این تبلیغات را نخورند. یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا، با یک جمله «تایید نمی‌کنیم» آب پاکی را روی دست فروشندگان و تبلیغاتشان می‌ریزد. به نظر او، این موضوع اینقدر واضح است که نیازی به توضیح زیادی ندارد. او می‌گوید: «اگر بروید در سایت حفاظت محیط‌زیست آمریکا که ما همه استانداردهایمان را از آنجا استخراج می‌کنیم، می‌بینید که چنین چیزی وجود ندارد و آنها هم تایید نمی‌کنند. درواقع، در هیچ‌کجای دنیا چنین چیزی وجود ندارد. باید مبنای آلودگی هوا را از منبعش کنترل کنیم. ذراتی که باعث آلودگی هوا می‌شوند آنقدر ریز هستند که با چنین فیلترهایی از میان نمی‌روند.»

عاقبت مسوولان وزارت بهداشت هم به این قضیه واکنش نشان داده‌‌اند. همین چندوقت پیش بود که حسین کیوان، مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت تاکید کرد هیچ ماسک یا دستگاه تصفیه هوای مفیدی که بتواند از عوارض آلودگی هوا بکاهد، نه‌تنها در ایران بلکه در هیچ جای دنیا وجود ندارد و ساخته نشده است. خبرگزاری فارس گزارش داده که کیوان گفته بود: «ذرات درشت موجود در هوا به‌طور طبیعی از مخاط بینی عبور نمی‌کنند و خطر چندانی ندارند اما آنچه خطرناک است، ذرات معلق ریز کوچک‌تر از ۲/۵ میکرون است که حتی از دستگاه تنفسی عبور می‌کنند و با رسوب در دستگاه تنفسی موجب بروز بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های ریوی مزمن می‌شوند.»
او همچنین نه‌تنها استفاده از ماسک‌های N95 گرانقیمت را در کاهش آلودگی هوا بی‌تاثیر دانسته بود که گفته بود: «ماسک‌هایی که در بازار وجود دارند و بیشتر شبیه ماسک‌های جراحی هستند و برخی از مردم از آن برای کاهش اثرات آلودگی هوا استفاده می‌کنند، هیچ تاثیری در کاهش عوارض آلودگی هوا ندارند و حداکثر می‌توانند جلو ذرات درشتی را که از مخاط بینی هم عبور نمی‌کنند، بگیرند و در عمل فایده‌ای ندارند.»

تردید دارند؛ فروشندگانی که قاعدتا باید با آب‌وتاب و هر ترفندی که در آستین دارند مشتری را راضی به خرید دستگاه‌های تصفیه هوا یا به‌قول خودشان «دستگاه‌های کاهش آلودگی هوا» کنند، نمی‌دانند در برابر مشتریانی که با چشمان متعجب از آنها چندین و چندبار می‌پرسند «واقعا تاثیری هم در کاهش آلودگی هوا دارد؟» چه بگویند.

تبلیغات درباره دستگاه‌های تصفیه هوا طیف گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد؛ از کاهش مشکل خروپف در خواب تا قابلیت جذب گازهای سمی هوا. «هاشمی» فروشنده‌ای است که اعتراف می‌کند هیچ‌کدام از دستگاه‌های تصفیه هوا کمکی در کاهش آلودگی هوا نمی‌کنند. او با خنده می‌گوید: «کاسب باید جنسش را بفروشد اما شنونده باید عاقل باشد.» با این حال، اقرار می‌کند خودش هم از آن دسته فروشندگانی است که اغلب ترکیب «کاهش آلودگی هوا» را هم به دیگر مزایای دستگاه‌های تصفیه هوا می‌چسباند تا مشتری بیشتری جذب کند. او تاکید می‌کند با وجود اینکه ممکن است این دستگاه‌ها آلودگی هوا را از بین نبرند اما هوای محیط را قابل‌تحمل‌تر خواهند کرد. می‌گوید مشتریانش از این دستگاه‌ها راضی هستند. دو کلمه آخر را ضعیف ادا می‌کند. انگار خودش هم به حرفی که می‌زند باور ندارد. بعد اما اضافه می‌کند: «حداقل هوای محیط را که عوض می‌کنند. این هم خودش کاری است. مثل هود آشپزخانه.»

«هاشمی» درباره نحوه کار دستگاه‌های تصفیه هوا می‌گوید: «از این دستگاه‌ها مدل‌های مختلفی در بازار وجود دارد. هم ایرانی و هم خارجی. همه اینها فیلترهایی دارند که به‌وسیله این فیلترها هم هوا تصفیه می‌شود و هم آلودگی هوا از بین می‌رود.» این فیلترها اسامی متفاوتی دارند و هرکدام هم، کار مخصوصی را انجام می‌دهند، مثلا پیش‌فیلتر در جذب ذرات از قبیل پرز فرش و پرده، مو و پر حیوانات و گردوخاک هوا موثر است. همچنین فیلتر پلاسما کار جذب الکتریکی ذرات آلرژی‌زا و دوده هوا با استفاده از تکنولوژی نانو، فیلتر کربن کار جذب بوها و گازهای سمی از قبیل بوی سیگار و مونواکسیدکربن، فیلتر هپا کار جذب کلیه ذرات معلق آلرژی‌زا تا ۰/۱ میکرون و آلاینده‌های مضر هوا از قبیل ویروس‌ها، باکتری‌ها، گرده‌های حساسیت‌زای گیاهان، مو و پر حیوانات تا ۹۹درصد و لامپ یو وی کار ازبین‌بردن ویروس‌ها (آنفلوآنزای خوکی) و باکتری‌های هوازی و استریل هوای خروجی را انجام می‌دهند.

مدیر فروش یک فروشگاه آنلاین به «شرق» می‌گوید: «از برندهای مختلفی دستگاه تصفیه هوا داریم. بستگی دارد که شما برای چه کاری بخواهید؟» اینطور که آقای مدیر توضیح می‌دهد، دستگاه‌های آنها ساخت کشورهای سوییس، کانادا و کره است. در این فروشگاه محصولات شامل دستگاه تصفیه هوای اتاق‌خواب، اتومبیل، یخچال، شخصی، فضای ۲۵، ۴۰، ۶۰، ۸۰ و ۱۵۰متری می‌شود، به‌طور مثال دستگاه تصفیه هوای شخصی، دستگاه کوچکی است که می‌توان آن را به گردن آویخت. این دستگاه در دو قیمت ۳۱هزارتومان و ۷۵هزارتومان به فروش می‌رسد. از طرف دیگر، یک دستگاه تصفیه هوای «نئوتک» محصول کانادا و مناسب یک فضای ۱۲متری، ۹۰هزارتومان و دستگاهی دیگر از همین مارک برای فضای ۱۵۰متری، یک‌میلیون‌و۸۵۰هزارتومان قیمت دارد. مدیر فروش در توضیح این دستگاه می‌گوید که قادر است در عرض ۱۵دقیقه هوای محیط را تصفیه کند.

آقای «هاشمی» فروشنده محصولات لوازم‌خانگی، یک دستگاه دایره‌ای شکل ۱۸۷گرمی را نشان می‌دهد و می‌گوید: «قیمتش ۲۹۰هزارتومان است و به درد یک فضای ۱۵ تا ۲۰متری می‌خورد. هم فیلتر هپا دارد و هم فیلتر کربن و هم… » توضیحات بعدی‌اش کمتر به گوش مشتری می‌رسد؛ توضیح اینکه مثلا ذرات معلق و قارچ‌ها و میکروب‌ها و گازهای سمی را جذب و هوا را میکروب‌زدایی و استریل می‌کند. همه اینها توضیحاتی است که بیشتر به درد بروشورهای تبلیغاتی می‌خورد نه یک شهروند ناآشنا به ذرات تشکیل‌دهنده هوای آلوده و مرگباری که هرروز در سطح شهر و حتی خانه خودش تنفس می‌کند.

هرکدام از این توضیحات بارها برای هر محصول دیگری هم تکرار می‌شود. آقای هاشمی می‌گوید قیمت‌ها بر اساس مارک و وزن دستگاه و مقدار فضایی که پوشش می‌دهد و حتی رنگ آنها، متفاوت است. دستگاه تصفیه هوای سامسونگ در دو قیمت ۹۸۰هزارتومان و همچنین یک‌میلیون‌و۴۵۰هزارتومان به فروش می‌رسد. اولی مناسب فضای ۳۸متری با وزن ۱۰کیلوگرم و دومی مناسب فضای ۵۰متری با وزن ۱۴کیلوگرم موجود است. دستگاه هوای نئوتک ساخت کشور کانادا و مناسب فضای ۸۰متری با وزنی تقریبا شش‌کیلو، به قیمت یک‌میلیون‌تومان در بازار وجود دارد. از همین مارک و برای یک فضای ۶۰متری، قیمت دستگاه ۷۰۰هزارتومان است. دستگاهی برای فضای ۲۲متری با وزن یک‌کیلویی تنها ۳۰۰هزارتومان هزینه دارد. دستگاه تصفیه هوای پاناسونیک هم در دو قیمت یک‌میلیون‌و۵۰۰هزارتومان برای فضای ۴۰متری و یک‌میلیون‌تومان برای فضای ۲۶متری به فروش می‌رسد. قیمت‌های دستگاه‌های ال‌جی تنوع بیشتری دارد. این دستگاه‌ها از ۳۰۰هزارتومان تا دومیلیون‌و۵۰۰هزارتومان قیمت دارند.

کارشناسان هیچ‌کدام از این دستگاه‌ها را تایید نمی‌کنند و به شهروندان هم توصیه می‌کنند که فریب این تبلیغات را نخورند. یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا، با یک جمله «تایید نمی‌کنیم» آب پاکی را روی دست فروشندگان و تبلیغاتشان می‌ریزد. به نظر او، این موضوع اینقدر واضح است که نیازی به توضیح زیادی ندارد. او می‌گوید: «اگر بروید در سایت حفاظت محیط‌زیست آمریکا که ما همه استانداردهایمان را از آنجا استخراج می‌کنیم، می‌بینید که چنین چیزی وجود ندارد و آنها هم تایید نمی‌کنند. درواقع، در هیچ‌کجای دنیا چنین چیزی وجود ندارد. باید مبنای آلودگی هوا را از منبعش کنترل کنیم. ذراتی که باعث آلودگی هوا می‌شوند آنقدر ریز هستند که با چنین فیلترهایی از میان نمی‌روند.»

عاقبت مسوولان وزارت بهداشت هم به این قضیه واکنش نشان داده‌‌اند. همین چندوقت پیش بود که حسین کیوان، مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت تاکید کرد هیچ ماسک یا دستگاه تصفیه هوای مفیدی که بتواند از عوارض آلودگی هوا بکاهد، نه‌تنها در ایران بلکه در هیچ جای دنیا وجود ندارد و ساخته نشده است. خبرگزاری فارس گزارش داده که کیوان گفته بود: «ذرات درشت موجود در هوا به‌طور طبیعی از مخاط بینی عبور نمی‌کنند و خطر چندانی ندارند اما آنچه خطرناک است، ذرات معلق ریز کوچک‌تر از ۲/۵ میکرون است که حتی از دستگاه تنفسی عبور می‌کنند و با رسوب در دستگاه تنفسی موجب بروز بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های ریوی مزمن می‌شوند.»
او همچنین نه‌تنها استفاده از ماسک‌های N95 گرانقیمت را در کاهش آلودگی هوا بی‌تاثیر دانسته بود که گفته بود: «ماسک‌هایی که در بازار وجود دارند و بیشتر شبیه ماسک‌های جراحی هستند و برخی از مردم از آن برای کاهش اثرات آلودگی هوا استفاده می‌کنند، هیچ تاثیری در کاهش عوارض آلودگی هوا ندارند و حداکثر می‌توانند جلو ذرات درشتی را که از مخاط بینی هم عبور نمی‌کنند، بگیرند و در عمل فایده‌ای ندارند.»